“ХБНГУ-74” тооны хэлээрҮргэлжилсэн хугацаа: 1974 оны зургадугаар сарын 13-наас долдугаар сарын 7
Оролцсон баг: 16 (Европоос 10, Өмнөд Америкаас дөрөв, Хойд Америк, Африк, Далайн орнуудаас тус бүр нэг)
Тоглолт: 38
Гоол: 97 (дунджаар 2.55)
Үзэгч: 1.851.395
11 метрийн цохилт: 8 (үүнээс зургааг нь амжилттай гүйцэтгэсэн)
Автогоол: 3
Улаан хуудас: 5
Хот: 9 (Баруун Берлин, Гамбург, Франкфурт, Дортмунд, Гельзинкирхен, Ханновер, Дюссельдорф, Мюнхен, Штутгарт)
Цэнгэлдэх хүрээлэн: 9 (“Олимпштадион” (Баруун Берлин), “Вальдштадион”, “Олимпштадион” (Мюнхен), “Фолькспаркштадион”, “Вестфалленштадион”, “Паркштадион”, “Нидерсахштадион”, “Райнштадион”, “Неккерштадион”)
Хамгийн олон гоол орсон тоглолт: 9:0
Хамгийн олон бөмбөгний зөрүүгээр хожсон тоглолт: 9:0
Хамгийн их үзэгчтэй тоглолт: 83.168
Мэргэн бууч: Гжегош Лято (Польш) – 7 бөмбөг
Сонирхолтой баримтууд
*ХБНГУ-ын довтлогч Герд Мюллер энэ тэмцээнд дөрвөн бөмбөг хийснээр Францын Жюст Фонтэйны 13 гоол оруулсан амжилтыг нэгээр ахиулав. 2006 онд Бразилийн Роналдо 15 дахь бөмбөгөө оруулах хүртэл тэрбээр ДАШТ-ий бүх цагийн үеийн мэргэн бууч хэмээх алдрыг эзэмшсэн юм.
*Анх удаа сэргээшийн шинжилгээ явуулсан бөгөөд Гаитигийн шигшээ багийн довтлогч Жан-Жозефшалгалтад унаж, тэмцээнээс хөөгджээ.
*“World Cup-74”-т дунд болон их шөвгийн тоглолтууд явагдсангүй. Өөрөөр хэлбэл шөвгөрсөн найман багийг ахин хоёр хэсэгт хувааж, группдээ тэргүүн байр эзэлсэн хоёр нь аваргын төлөө, удаалсан хоёр нь хүрэл медалийн төлөө өрсөлджээ.
*Югослав-Заирийн тоглолтын 68 дахь минутад Африкийн багийн дасгалжуулагч хаалгач Муампа Казадигаа сэлгэсэн нь ДАШТ-ий түүхэнд гэмтлийн бус шалтгааны улмаас хаалгачаа суулгасан анхны тохиолдол болов. Заирчууд энэ мөчийг хүртэл өрсөлдөгчдөө 0:3-аар хожигдож явсан тул түүнд ийм шийдвэр гаргахаас өөр арга байсангүй. Гэвч түүний оронд гарч ирсэн нөөц хаалгач Димби Тубиланди нэмж зургаан бөмбөг алдан 0:9-өөр хожигдсон байна.
*Польшийн хаалгач Томашевски хоёрдугаар шатны Швед, Баруун Германтай хийсэн тоглолтод тус бүр нэжгээд пенальти хааж, багтаа хүрэл медалийн төлөө тоглох эрхийг авчирчээ.
*Тус ДАШТ-ийг цэнхэр дэлгэцээр 100 гаруй орны тэрбум шахам хүн үзсэн нь дээд амжилт болжээ.
*“ХБНГУ-74”-ийг сурвалжлахаар таван мянга гаруй сэтгүүлч ирсэн нь бас нэгэн рекорд амжилт. Өөрөөр хэлбэл нэг хөлбөмбөгчинд 12 сэтгүүлч ногдож байв.
*Зохион байгуулагчид тус тэмцээнээс 31 сая ам.долларын орлого олсон байна.
Шилдэг довтлогч Гжегош Лято (Польш)
70-аад оны сүүлч, 80-аад оны эхээр Польшийн шигшээ баг дэлхийн шилд¬гүүдтэй ач тач үзэлцэх түвшинд хүрсэн нь алдарт З.Бонек, Зар¬мач, Г.Лято нарын гавьяа. Тэдний нэг болох Гжегош Лято 1950 оны дөрөвдүгээр сарын 8-нд Мальборк хотод төржээ. Тэрбээр 1971 онд Польшийн шигшээ багт анхны тоглолтоо хийсэн байна. Польшийн хөлбөмбөгчид Мюнхений олимпоос алт, Монреалийн олимпоос мөнгө, 1974, 1982 оны ДАШТ-ээс тус бүр хүрэл медаль хүртэхэд Гжегош голлох үүргийг гүйцэтгэсэн (104 тоглолтод 45 гоол оруулжээ) юм.
Түүнээс гадна Лято 1973, 1976 оны Польшийн аварга болж, 1973, 1975 онд улсынхаа АШТ-ий шилдэг довтлогчийн алдрыг хүртэж, 1977, 1981 оны Польшийн шилдэг хөлбөмбөгчнөөр шалгарч байлаа.
Польшууд 1974 оны ДАШТ-ий хүрэл медалийн төлөө Бразилтай тоглон 1:0-ээр хожиход халзан толгойт довтлогч шийдвэрлэх бөмбөгийг оруулсан агаад тэрхүү гоол нь түүнд ДАШТ-ий шилдэг довтлогчийн хэргэмийг хайрлажээ. Тэрбээр 1991 онд зодог тайлаад эх орондоо болон АНУ-ын MLS лигт дасгалжуулагчийн ажил эрхэлж байлаа. Мөн 2001-05 оны хооронд Г.Лято Польшийн парламентад сонгогдон ажиллаж байв.
1972 онд Зуны олимпийн XVII наадмыг хийж, мөн онд хөлбөмбөгчид нь Европын аварга болсон ХБНГУ арав дахь удаагийн ДАШТ-ийг зохион байгуулах “сунгаа”-нд түрүүлжээ. Хоёр жилийн өмнө Мюнхений олимпийн үеэр террористууд Израилийн тамирчид руу халдсан аймшигт хэрэг намжаагүй байсан тул “World Cup-74” аюулгүй байдлын асуудал дээр онцгой анхаарч, тоглолт бүрт цэнгэлдэхийн эргэн тойрон 600-1000 орчим цагдаа ажиллаж байлаа.
Тэмцээний “А” хэсэгт зохион байгуулагч ХБНГУ, тэдний социалист хөрш БНАГУ, сонгон шалгаруулалтад Зөвлөлтийн хүчтэй багийг ялж гарч ирсэн (үнэндээ ЗХУ улс төрийн шалтгаанаар Баруун Германыг зорихоос татгалзаж, Сантьяго руу яваагүй аж) Чили, Ази бо¬лон Далайн орнуудын бүсээс шалгарсан Австрали оноолт таа¬ран Баруун, Зүүн Германы баг дараагийн шатанд төвөггүйхэн шалгарчээ. Хоёр системийн ялгааг харуулах “ёстой” хоорондын шийдвэрлэх тоглолтод Юрген Шпарвассерийн оруулсан гоолын ачаар талбайн эзэд хожжээ.
“В” хэсгээс Бразил, Югослав, Шотланд адилхан дөрвөн оноотой гарч, бөмбөгний зөрүүгээр дэлхийн аваргууд Югославын хамтаар шөвгөрчээ. Дэлхийн цомын тэмцээний утааг анх удаа үнэрлэж буй Заирийн хөлбөмбөгчид 14 бөмбөг алдан, өрсөлдөгчийнхөө хаалганд ган-цыг ч хийж чадсангүй. Югос¬лавчууд тэднийг 9:0-ээр бутниргэсэн нь энэ ДАШТ-ий хамгийн олон гоол орсон тоглолт болсон юм. Дөрвөн жилийн өмнө бүх өрсөлдөгчөө хожин аваргалж байсан бразилчууд цоо ши¬нэ баг илгээсэн нь зүдрэх шалтгаан болжээ. Хууччуулаас Ривеллино, Жаирзиньо нар л шигшээд багтаж, Загалло туслах дасгалжуулагчийн хувиар Германд ирсэн байна.
Олонхийн таамаглаж байсанчланаар “С” хэсгийг голландчууд итгэл төгс тэргүүлж, тэргүүн байрын төлөө өрсөлдөх багуудын нэг гэдгээ баталлаа. Домогт Ринус Михелсийн удирдсан, Йоханн Круифф ахлагчтай улбар шарууд тухайн үедээ Европын дэвжээнд босоо байсан “Аякс”-ын тоглогчдоор шигшээгийнхээ цөмийг бүрдүүлж, өрсөлдөгчдөө бөмбөг эзэмших боломжийг үл олгож байлаа. Голландчуудын эл шинэ тактикийг түгээмэл хөлбөмбөг гэж нэрлэдэг бөлгөө. Тэдэнтэй шведүүд л арайхийн оноо хувааж чадсан бөгөөд скандинавчууд хэсгийн сүүлчийн тоглолтод дэлхйин хошой аварга Уругвайг 3:0-ээр хожин хэсгээсээ хоёроор шалгарав.
Харин “D” хэсэгт Бонек, Зармач, Лято тэргүүтэй Польшийн хөлбөмбөгчид цахиур хагалав. Хоёр жилийн өмнө Мюнхений олимпод аваргалж байсан польшуудын хувьд Итали, Аргентинийг хожсон нь тийм ч гайхмаар хэрэг биш байлаа. Сорилго тэмцээнд од нь гийж, 1142 минутын турш хаалгаа “хуурай” манасан “Скуадра Аззура”-гийн хаалгач Дино Зоффын цуврал Гаититай хийсэн эхний тоглолтод л тасарсан бөгөөд шийдвэрлэх тоглолтод Польшид 1:2-оор дийлдсэн байна. Нийт тоглогчдын талаас илүү шахам хувь нь урт үстэй Аргентиний шигшээ сүүлийн тойрогт Гаитиг 4:1-ээр хожин, хэсгээсээ хоёроор гарсан аж.
Энэ тэмцээний онцлог нь 1/4, 1/2 шигшээгийн тоглолтууд гэж болсонгүй. Хоёрдугаар шатанд шалгарсан найман багийг ахин хоёр группт хуваан хэсэгтээ тэргүүн байр эзэлсэн хоёр нь аваргын төлөө, удаалсан хоёр нь хүрэл медалийн төлөө өрсөлдөх систе¬мийг ашигласан байна. Сугалаагаар “А” хэсэгт Бразил, БНАГУ, Аргентин, Голланд, “В” хэсэгт ХБНГУ, Югослав, Швед, Польш хуваарилагджээ.
Түгээмэл хөлбөмбөг тоглож, өрсөлдөгчдөө гайхашруулж байсан Голланд, дэлхийн авар¬га бразилчууд эхний хоёр тоглолтдоо Аргентин, Ардчилсан Германыг тус бүр буулган авч, хэсгийн аваргын төлөө шийдвэрлэх тоглолтыг хийв. Уг тулаанд улбар шарууд Нескенс, Круифф нарын гоолын ачаар 2:0-ээр хожиж, алтан медалийн төлөө өрсөлдөх болзлоо хангажээ. Уг тоглолтын төгсгөлд Бразилийн хамгаалагч Луис Перейра улаан хуудас авсан нь эцсийн үр дүнд нөлөөлсөн нь гарцаагүй. Нөгөө хэсэгт талбайн эзэн Баруун Герман, Польшийн хооронд гол өрсөлдөөн өрнөж, хоорондын тоглолтод 1:0-ээр давамгайлсан ХБНГУ аваргын төлөө өрсөлдөхөөр болов. “Мексик-70”-ын мэргэн бууч Герд Мюллер цаг агаарын хүнд нөхцөлд явагдсан энэхүү шийд¬вэрлэх тулааны хожлын бөмбөгийг оруулсан юм. Ийнхүү польшууд довтлогч Гжегош Лято, хаалгач Томашевски (тэрбээр Швед, ХБНГУ-тай хийсэн тоглолтод тус бүр нэжгээд пенальти хаасан) нарынхаа ачаар анх удаагаа ДАШТ-ий хүрэл мeдалийн төлөө өрсөлдөх эрхтэй болов. Гуравдугаар байрын төлөө тоглолтод тэд Бразилийг 1:0-ээр буулган авсан юм. Цорын ганц бөмбөгийг Гжегош Лято оруулсан бөгөөд энэхүү гоол нь түүнд “World Cup-74”-ийн мэргэн буучийн алдрыг авчирсан юм. Ийнхүү польшууд Англи (сорилго тэмцээнд), Аргентин, Итали, Бразилийн хүчтэй багуудыг буулган авч, нэр төртэйгээр Дэлхийн цомын тэмцээний хүрэл медалийг хүртжээ.
1974 оны долдугаар сарын 7-нд Бавари мужийн Мюнхен хотын “Олимпштадион”-д шигшээ тоглолт боллоо. Голландчууд уламжлал ёсоор өрсөлдөгчөө бөмбөгөнд хүргэлгүй санаачилагыг аван довтол¬соор дөнгөж хоёр дахь минутад л торгуулийн цохилтоор гоол хийв. Гэвч ажлаа төгс хийдэг, хэзээ ч, ямар ч үед сэтгэл санаагаар унадаггүй германчууд нэгдүгээр үеийн дундуур тоог тэнцүүлж, улмаар эхний хагас дуусахаас хоёр минутын өмнө хоёр дахь бөмбөгөө хийжээ. Үлдсэн хугацаанд тооны харьцаа өөрчлөгдөөгүй бөгөөд германчууд ийн хорин жилийн дараа хоёр дахь түрүүгээ авчээ.
Хожлын бөмбөгийг хийсэн “Гоолын машин” Герд Мюллер хожим дуртгалдаа “Бонхофоос дамжуулалт хүлээн аваад урагшилмагц Голландын хоёр ч хамгаалагч асар хурдтайгаар ойртож байгаа нь ажиглагдсан. Тийм тохиолдолд дамжуулалт өгөх нь утгагүй байсан тул гэ-нэтхэн тормозлож, зүүн хөлөөр өшиглөхөөс өөр арга үлдээгүй. Нэг харахад бөмбөг хаалганд орж, манайхан баярлалдан гүйл¬дэж байлаа” гэж өгүүлсэн байдаг.
0 Санал хүсэлт:
Post a Comment